Studium socjopedagogiczne narracji osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym Inspiracją do napisania tej książki była przede wszystkim chęć poznania i zrozumienia dorosłości osób o niepełnej sprawności intelektualnej, która jest lub nie jest uznana przez rodzinę, specjalistów, pracowników instytucji i innych grup środowiska społecznego. Chciałam zobaczyć, jak osoby te rozumieją, definiują, doświadczają uznania/deficytu uznania własnej dorosłości. Zrozumieć świat dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną to poznać ich osobowość, marzenia, zainteresowania oraz problemy dnia codziennego, będące konsekwencją niepełnosprawności, ale przede wszystkim postaw społecznych konstruowanych w wyniku braku akceptacji dla tego, co „inne”. Uznanie dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną stało się podmiotem moich zainteresowań, a bohaterami niniejszego opracowania są osoby z orzeczoną niepełnosprawnością intelektualną, które w swoich biografiach doświadczają uznania swojej dorosłości, ale także deficytu uznania, wskutek którego cierpią, czują się osamotnione, a izolując się, pozostają w kręgu grupy defaworyzowanej społecznie. Przez podjęte badania starałam się odczytać, zrozumieć i zinterpretować swoisty „tekst społeczny” konstruowany przez dorosłe osoby z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną, realizowany w toku różnych interakcji. Aby zrozumieć istotę tych zachowań, usiłowałam poznać „prawdziwe” znaczenia nadawane przez dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną własnemu doświadczeniu. Książka składa się z dwóch części. Pierwsza, zatytułowana „Między niepełnosprawnością a normalnością”. (...) Druga część książki, empiryczna, zatytułowana „Jednostkowe i społeczne doświadczanie nie(uznanej) dorosłości w różnych polach społecznego egzystowania”, zawiera retrospekcję doświadczeń biograficznych dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną. (...) Prezentowana książka jest przede wszystkim dyskursem naukowym i poznawczo odkrywa nie w pełni jeszcze rozpoznany obszar kategorii uznania osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Ze względu na empirię zgromadzoną w postaci narracji biograficznej jest także znakomitym obszarem do wykorzystania przez rodziców i praktyków. Publikacja jest próbą eksploracji zmian, które dokonały się w zakresie nadawania znaczeń dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną z perspektywy ich subiektywnego doświadczenia. Zarysowany w wyniku przeprowadzonych badań obraz społecznego świata dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną wchodzi w dialog z różnymi koncepcjami pedagogiki specjalnej, wskazując ich niedociągnięcia i niejednoznaczność interpretacyjną oraz kierunki zmian. Tak więc książkę kieruję przede wszystkim do rodziców i praktyków, aby wsłuchali się w głos rozmówców, próbując zrozumieć fenomen niepełnosprawności ich dzieci czy podopiecznych. Poleciłabym ją także osobom, grupom, środowiskom, które chciałyby nie tylko zgłębić wiedzę na temat uznania dorosłości osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną, ale i zobaczyć w takiej osobie człowieka, któremu bezwarunkowo przypisane są godność, tożsamość, autonomia i podmiotowość. Mam nadzieję, że książka pobudzi do refleksji i zainspiruje do rozważań wszystkie środowiska, które teoretycznie i praktycznie uwikłane są w fenomen niepełnosprawności.